DŁUGI TEKST

HISTORIA
KOKTAJLU

12.07.2023

POZNAJ HISTORIĘ KOKTAJLU OD ZŁOTEGO WIEKU

PO ERĘ PROHIBICJI

Kto nie ma ochoty na dobrze przyrządzony koktajl? Każdy dobry gospodarz imprezy powinien znać kilka przepisów na koktajle, aby zachwycić swoich gości — większość składników prawdopodobnie masz w szafkach. Dzieje koktajli sięgają kilku wieków wstecz, a dokładnie początku XIX wieku, kiedy to alkohol był postrzegany bardziej jako lekarstwo niż coś dla przyjemności. A więc sięgnij po ulubiony drink i posłuchaj koktajlowej historii.

Zacznijmy od początku…

Bary i puby istnieją od stuleci w różnych formach. W XVIII wieku w całej Ameryce otwierano mnóstwo tawern i zajazdów, ponieważ potrzebne były miejsca, w których można było się zrelaksować i napić. Jak wynika z dawnej reklamy Dr Copp’s White Mountain Bitters, lekarze w tym czasie na wszelkie dolegliwości, od niestrawności po żółtaczkę, przepisywali nalewki roślinne. W Wielkiej Brytanii te tzw. bittery często dodawano je do napoju zwanego winem kanaryjskim, który stał się niezwykle popularny w Ameryce na początku XIX wieku.

Historyczny moment nastąpił w 1806 roku, kiedy to pewien nowojorski barman stworzył ze spirytusu, cukru, wody i bitteru napój dla redaktora lokalnej gazety, który następnie pochwalił go w swojej kolumnie jako „stymulujący trunek”. Jest to pierwsza w historii pisemna wzmianka o koktajlu, która dała początek dzisiejszemu niesamowitemu światu miksologii.

Złoty Wiek

Te pierwsze koktajle stanowiły niesamowite przykłady inspiracji i eksperymentów. Nowojorscy barmani wypróbowywali przeróżne szalone pomysły, aby stworzyć ekscytujące kompozycje trafiające w gusty gości. Doprowadziło to do powstania w 1862 roku pierwszej książki o przygotowywaniu koktajli autorstwa Jerry’ego Thomasa zwanego „The Professor”, zatytułowanej „The Bartender’s Guide”, w której dzielił się on sekretami komponowania Old Fashioned i innych klasyków.

Mniej więcej w tym czasie napoje alkoholowe zaczęto dzielić na poncze i slingi. Amerykańscy barmani, zainspirowani brytyjskimi wazami do ponczu, skorzystali z tego pomysłu i zaczęli łączyć składniki w jednej szklance. Dziś uznalibyśmy je za koktajle typu „long drink”, w których jedną lub dwie porcje mocnego alkoholu miesza się z sokiem i innymi napojami.

Kolejny rozdział tej historii wiąże się ze zwiększeniem dostępności lodu, za co świat będzie zawsze wdzięczny. Bądźmy szczerzy, nikt nie lubi ciepłych drinków. Dzięki transportom lodu zorganizowanym przez bostońskiego „Króla Lodu” Frederica Tudora w XIX wieku zimne, orzeźwiające koktajle stały się powszechnie dostępne. Niektóre koktajle stworzone w okresie Złotego Wieku są znane do dziś. Należą do nich Rob Roy, szkocka wersja klasycznego Manhattanu; Morning Glory Fizz, zawierający białko jajka i odrobinę absyntu (pierwotnie służącego do „oczyszczenia umysłu” po hucznej zabawie) oraz klasyczny Mamie Taylor, imbirowa orzeźwiająca wersja whisky highball.

Koktajle w
okresie prohibicji

W latach 20. XX wieku w Ameryce nastała prohibicja, a wraz z nią 13-letni zakaz spożywania alkoholu. Oznaczało to, że miłośnicy koktajli nie mogli udać się po pracy do baru na ulubionego drinka. Zamiast tego musieli szukać nielegalnej meliny. Ponieważ jednak sprzedawany tam alkohol nie był produkowany w profesjonalnej destylarni, drinki były o wiele mocniejsze i trudniejsze do wypicia. Prohibicja oznaczała zwrot w kierunku ukrywania smaku alkoholu, odchodząc od poprzedniego celu przyrządzania drinków, jakim było podkreślanie smaku trunku.

Doprowadziło to do powstania nowego rodzaju koktajli, pełnych wyrazistych smaków, które maskowały niską jakość alkoholu. W efekcie wzrosła popularność klasycznych, mocno rozcieńczonych long drinków. Upowszechnił się także gin, ponieważ łatwiej było go wyprodukować w domu niż whisky. Klasyczne koktajle na bazie whisky, takie jak Old Fashioned i Sazerac, nadal cieszyły się w tym okresie popularnością. Po części wynikało to z faktu, że autentyczna szkocka whisky szczyciła się doskonałą reputacją w przeciwieństwie do bourbona, który często bywał rozcieńczany.

Ikona stylu

Po 13 długich — i suchych — latach zniesiono zakaz i prohibicja przeszła do historii. Zainteresowanie koktajlami wzrosło dzięki legendarnym pisarzom, takim jak Ernest Hemmingway, który często pisał o swoim zamiłowaniu do whisky z wodą gazowaną, jak również do Daiquiri i Negroni. Lata 60. i 70. XX w. to okres niezwykłej mody na koktajle. Fakt, że „wstrząśnięte, niemieszane” Martini jest najczęściej przywoływanym cytatem z bodaj najsłynniejszej serii filmowej na świecie (chodzi oczywiście o Jamesa Bonda), najlepiej świadczy o tym, że koktajle stanowią fenomen kulturowy.

Chivas Regal Whisky Cocktail Extra Cherry Soda

W całej historii koktajli zawsze doceniano znaczenie dobrej whisky. Od prawie dwóch stuleci wysokiej jakości whisky jest głównym składnikiem najlepszych koktajli, ponieważ doskonale komponuje się z niezliczonymi składnikami, a jednocześnie dodaje całości głębi, przez co powstaje coś o wyjątkowym profilu smakowym.

Teraz spróbujmy odpowiedzieć na kilka najczęściej zadawanych pytań dotyczących whisky…

Kto wymyślił koktajl?

Jest to temat dyskutowany od dziesięcioleci, a dowody wskazują na rozmaite miejsca, od Londynu po Meksyk. Jednak wiele osób uważa, że palmę pierwszeństwa należy przyznać Jerry’emu Thomasowi, nowojorskiemu barmanowi o pseudonimie „The Professor” ze względu na dogłębną wiedzę na temat komponowania drinków. Jego wydana w 1862 roku książka „The Bartender’s Guide” zapoczątkowała światową karierę koktajli.

Z czego składał się pierwszy koktajl w historii?

Pojawiają się różne opinie, ale większość ekspertów zgadza się, że pierwszym koktajlem był Sazerac, połączenie whisky, absyntu, bitteru i cukru. Powstał on w Nowym Orleanie w połowie XIX wieku i jest jednym z pierwszych nazwanych koktajli — cieszy się niesłabnącą popularnością do dziś.

Jakie smaki można wyróżnić w koktajlach?

Nasze kubki smakowe rozpoznają cztery podstawowe smaki: słodki, gorzki, kwaśny i słony — wśród tysięcy istniejących przepisów na koktajle znajdziesz każdy z nich, choć słony występuje rzadziej. Kluczem do stworzenia wspaniałego koktajlu jest równowaga i zadbanie o to, by żaden smak nie zdominował pozostałych. Weźmy na przykład klasyczny Whisky Sour. Cechuje się on doskonałym wyważeniem słodkiego, kwaśnego i gorzkiego smaku, dzięki czemu powstaje coś niezapomnianego i ponadczasowego.

Co dalej?

A teraz dobra wiadomość: masz do dyspozycji 200 lat przepisów i ewolucji koktajli, z których możesz korzystać do woli! Wróć do wspaniałych dni Złotego Wieku i połącz prostotę z elegancją. Możesz też cofnąć się o sto lat i wypróbować kultowe koktajle na bazie whisky w stylu okresu prohibicji. Masz ochotę na odrobinę kreatywnego szaleństwa? Idź na całość, stosując syropy domowej roboty, nowe kombinacje smakowe lub dekoracje godne Instagrama, aby zaimponować swoim gościom. W naszych przepisach każdy znajdzie coś dla siebie — od zupełnych nowicjuszy po najbardziej doświadczonych mistrzów koktajli.

HISTORIA KOKTAJLU